Takaitaccen Tarihin Marigayi Alhaji Musa Dankwairo


 Farfesa A.M Bunza, malami a Jami’ar Usmanu Danfodio da ke Sakkwato, ya ce an haifi Dankwairo ne a shekarar 1907 a garin Bakura mai tazarar kilomita 105 daga jihar Zamfara.

 Sunan mahaifinsa Usman Dankwanda, yana zaune ne a garin Kaya da ke karamar hukumar Maradun, inda yake yi wa Sarkin Maradun waka a fadarsa.

 Mahaifin Dankwairo da kakansa duk mawakan Maradunne ne.

 Ya tashi ya tarar da kakansa da kawunsa suna waka tare, amma ya fi zama da mahaifinsa a rayuwa, tun yana dan shekara 6 zuwa 7 ya fara fita inda mahaifinsa ke tafiya tare da shi cikin waka.

 Bayan rasuwar mahaifinsa, sai shugabannin kungiyar suka koma hannun Aliyu Kurna, wanda shi ne magajin Dankwairo, inda aka zabi Dankwairo a matsayin mataimakin Aliyu, wanda Dankwairo ya wakilta a matsayin shugaban kungiyar.

 Marigayi Alhaji Musa ya samu lakabin 'Dankwairo' a lokacin mahaifinsa yana raye.

 Mahaifinsa ya haifi da mai suna Dankwairo saboda zakin muryarsa da gwanintar waka, sai Musa ya yi waka tare da shi, ya kwaikwayi muryarsa.  Ganin cewa Musa ya kware kamar Dankwairon na asali ana kiransa da wannan lakabin Dankwairo.

 Dankwairo ya shahara a fagen waka, wanda hakan ya sa ya zama mawakin marigayi Sardaunan Sokoto, Alhaji Ahmadu Bello, inda Dankwairo ya rera wakarsa ta farko mai taken 'Mai Dubun Nasara Garnaki Sardauna'.

 Marigayi Sardauna ya fifita kungiyar Dankwairo sama da kowacce makada, inda ya sanya Dankwairo ya zama mawakin fadarsa da kyakykyawan yanayi wanda a lokacin ba a manta da irin kyaututtukan da Sardauna ya saba baiwa Dankwairo da tawagarsa kamar kwat da wando.  .  zuwa mota.

 A takaice dai Musa Dankwairo ya yi wa Sardauna wakoki 17, kuma dalilin haduwarsa da Sardauna shi ne a fagen siyasar jam’iyyar NPC (Northern Peoples Congress), Sardauna dan siyasa ne kuma sarki, don haka yana bukatar mawakin sarauta da zai zauna da shi.  .  shi a fadarsa saboda sunansa.

 Bayan rasuwar Sardauna a 1966, tawagar Dankwairo sun huta na tsawon lokaci kafin su ci gaba da rera wakokin yabo ga sauran mashahuran sarakunan gargajiya kamar;  Sarkin Daura Bashar, Sarkin Musulmi da Sarkin Zazzau Aminu.

 A cikin shekaru 29 zuwa 30 da suka wuce, tsawon rayuwar marigayi Dankwairo ya kai, inda ya bar ‘ya’ya 14, maza 7 da mata 7, tare da jikoki 104 a lokacin rasuwarsa, wadanda ke ci gaba da hayayyafa a matsayin babban dansa;  Alhaji Garba Musa Dankwairo ya bayyana.

Comments